مقایسه نقش سرمایه اجتماعی و پایگاه اقتصادی اجتماعی در موفقیت تحصیلی دانش آموزان پیش دانشگاهی شهر ارومیه

دستیابی به رفاه مادی و معنوی، یکی از آرزوهای همیشگی انسان ها بوده است که در هر دوره ای از زندگی بشر، آرزو شکل خاصی به خود گرفته و ساز و کار خاص خود را در جامعه به وجود آورده است. به همین سبب هم بسیاری از طرح ها و برنامه های دولت ها و برنامه ریزان جامعه به راه کارهای تامین رفاه بیشتر برای شهروندان معطوف بوده است. برآورده شدن این خواست در عصر حاضر به سبب تخصصی شدن هر چه بیشتر اکثر شئون زندگی بشر، الزامات خاصی پیدا کرده است که شاید مهم ترین آن ها برخورداری از دانش و تخصص باشد. مهم ترین نهادی که وظیفه تربیت اولیه نیروهای متخصص را در جامعه بر عهده دارد آموزش و پرورش است و اگر بتوان عواملی را شناسایی کرد که به ارتقا کارایی این نهاد مهم اجتماعی کمک کند در واقع گامی در جهت افزایش رفاه اجتماعی شهروندان برداشته شده است. سرمایه اجتماعی یکی از ابزارهای مفهومی در حوزه جامعه شناسی است که در دهه های اخیر جایگاه خود را به عنوان متغیری تاثیر گذار در حوزه های مختلف باز کرده است. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی بر روی موفقیت تحصیلی دانش آموزان دوره پیش دانشگاهی شهر ارومیه طراحی و اجرا شده است. نمونه آماری این تحقیق شامل 380 دانش آموز پیش دانشگاهی بوده است. علاوه بر فرضیه اصلی تحقیق مبنی بر احتمال وجود رابطه بین سرمایه اجتماعی و موفقیت تحصیلی دانش آموزان، در تحقیق حاضر یک فرضیه دیگر هم مورد بررسی قرار گرفته است. این تحقیق به روش پیمایشی از طریق انجام مصاحبه در چارچوب پرسشنامه محقق ساخته به انجام رسید و اطلاعات توسط نرم افزار SPSS پردازش گردیده است. نتایج تحقیق نشان داد که بین سرمایه اجتماعی و موفقیت تحصیلی دانش آموزان دوره پیش دانشگاهی شهر ارومیه، همبستگی مثبت و بسیار ضعیفی وجود دارد و نتایج، قابل تعمیم به جامعه آماری نبود و فرضیه تحقیق مبنی بر وجود رابطه بین سرمایه اجتماعی و موفقیت تحصیلی دانش آموزان پیش دانشگاهی شهر ارومیه رد شد. اما بر اساس یافته های تحقیق، تاثیر پایگاه اقتصادی اجتماعی خانواده های دانش آموزان بر موفقیت تحصیلی آنان به اثبات رسید و معنی دارتر از رابطه سرمایه اجتماعی آنان با موفقیت تحصیلی بود. بر مبنای یافته های تحقیق، رابطه ای بین میزان اطلاعات و آگاهی های عمومی دانش آموزان و موفقیت تحصیلی وجود ندارد اما بین سطح ارتباطات اجتماعی و نیز بین میزان اعتماد دانش آموزان و موفقیت تحصیلی آنان رابطه وجود دارد. همین طور بین سطح تحصیلات و نوع شغل والدین و موفقیت تحصیلی فرزندان رابطه معنی داری وجود دارد.